Życie i działalność Wincentego Witosa w dokumentach zasobu AAN.

22 stycznia 2024

Z okazji 150. rocznicy urodzin wybitnego działacza niepodległościowego Wincentego Witosa, Archiwum Akt Nowych prezentuje wybrane archiwalia dokumentujące jego działalność.

Wincenty Witos urodził się 21 stycznia 1874 roku w miejscowości Wierzchosławice w rejonie Tarnowa. Jako czołowy działacz Stronnictwa Ludowego był posłem do Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Państwa. Następnie jako członek PSL „Piast”, Naczelnego Komitetu Narodowego i Ligi Narodowej zabiegał w okresie I wojny o odzyskanie przez Polskę niepodległości. Od 1919 roku poseł na Sejm RP. Trzykrotnie sprawował urząd premiera w roku 1920, 1923 i 1926. Skazany w tzw. procesie brzeskim na karę więzienia, do 1939 roku przebywał na emigracji. Podczas II wojny światowej internowany przez okupantów, współpracował z Polskim Państwem Podziemnym. Po wojnie, wraz ze Stanisławem Mikołajczykiem, utworzył Polskie Stronnictwo Ludowe. Zmarł w Krakowie 31 października 1945 roku i został pochowany w rodzinnych Wierzchosławicach.

W zasobie AAN zachowały się m.in. archiwalia z okresu pełnienia przez Wincentego Witosa funkcji premiera, korespondencja z innymi wybitnymi postaciami II RP oraz dokumentacja policyjna z okresu po tzw. procesie brzeskim.

Galeria zdjęć

Wincenty Witos; AAN, Komenda Główna Policji Państwowej, sygn. 260.
Akt powołania rządu Wincentego Witosa przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, 28 maja 1923 r.; AAN, Prezydium Rady Ministrów w Warszawie, sygn. VI 2-7/13.
Treść telegramu Wincentego Witosa do prezydenta USA Warrena Hardinga, 4 marca 1921 r.; AAN, Prezydium Rady Ministrów w Warszawie, sygn. IV Rkt. 39 t. 30.
Treść telegramu Wincentego Witosa do prezydenta USA Warrena Hardinga, 4 marca 1921 r.; AAN, Prezydium Rady Ministrów w Warszawie, sygn. IV Rkt. 39 t. 30.
List Wincentego Witosa do gen. Władysława Sikorskiego; AAN, Akta Władysława Sikorskiego, sygn. 169.
List Wincentego Witosa do gen. Władysława Sikorskiego; AAN, Akta Władysława Sikorskiego, sygn. 169.
List Wincentego Witosa do gen. Władysława Sikorskiego, 11 stycznia 1936 r.; AAN, Akta Władysława Sikorskiego, sygn. 169.
List Wincentego Witosa do Ignacego Paderewskiego, Praga, 1 października 1934 r.; AAN, Archiwum Ignacego Jana Paderewskiego, sygn. 1770.
List Wincentego Witosa do Ignacego Paderewskiego, Praga, 1 października 1934 r.; AAN, Archiwum Ignacego Jana Paderewskiego, sygn. 1770.
Życzenia urodzinowe od Wincentego Witosa dla Ignacego Paderewskiego, 4 listopada 1935 r.; AAN, Archiwum Ignacego Jana Paderewskiego, sygn.1770.
Życzenia świąteczne od Wincentego Witosa dla Ignacego Paderewskiego; AAN, Archiwum Ignacego Jana Paderewskiego, sygn.1770.
List gończy za Wincentym Witosem; AAN, Komenda Główna Policji Państwowej, sygn. 260.
Meldunek w sprawie pobytu Wincentego Witosa; AAN, Komenda Główna Policji Państwowej, sygn. 260.
Meldunek w sprawie pobytu Wincentego Witosa; AAN, Komenda Główna Policji Państwowej, sygn. 260.