Generał Michał Tokarzewski-Karaszewicz -

Generał Michał Tokarzewski-Karaszewicz

12 marca 2022

Dzisiejszym postem o gen. Michale Tokarzewskim-Karaszewiczu rozpoczynamy serię przybliżającą dowódców organizacji tworzących armię podziemną pod okupacją niemiecką i sowiecką – Służby Zwycięstwu Polsce, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej.

Michał Tokarzewski-Karaszewicz urodził się we Lwowie 5 stycznia 1893 roku. Był synem Bolesława i Heleny Lerch de Lerchensfeld. Ukończył gimnazjum w Drohobyczu a następnie studiował na Wydziale Prawa i Umiejętności Politycznych Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, kontynuowane później na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Już przed wybuchem I wojny światowej związany był z ruchem socjalistycznym i organizacjami niepodległościowymi Związkiem Walki Czynnej i Związkiem Strzeleckim. Jako oficer wziął udział w I wojnie światowej służąc w Legionach Polskich i dowodząc ostatecznie 5 pułkiem piechoty Legionów. W listopadzie 1918 roku walczył z oddziałami ukraińskimi o Przemyśl i Lwów a następnie w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921. W okresie międzywojennym dowodził 25 Dywizją Piechoty. W 1924 roku mianowany generałem brygady. Był kolejno dowódcą Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie (1935), Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie (1936) i wreszcie Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu (1938). Na tym stanowisku pozostawał do 11 września 1939 roku. W wojnie obronnej 1939 roku wziął udział jako dowódca grupy operacyjnej składającej się z 15 i 27 dywizji piechoty (w ramach Armii „Pomorze”). 27 września 1939 roku stanął na czele Służby Zwycięstwu Polsce, głównej organizacji podziemnej, która później przekształciła się w Związek Walki Zbrojnej i w konsekwencji w Armię Krajową. Przyjmował pseudonimy „Doktor”, „Stawski”, „Stolarski”, „Torwid”. W ZWZ został komendantem Obszaru Nr 3 Lwów. Aresztowany przez NKWD w marcu 1940 roku. Niezidentyfikowany początkowo jako generał zesłany został pod Workutę a po identyfikacji na moskiewską Łubiankę. Po zwolnieniu w sierpniu 1941 roku wstąpił do organizującej się w Związku Sowieckim polskiej armii (układ Sikorski-Majski). Objął dowództwo 6 Dywizji Piechoty „Lwów”. W 1943 roku mianowany zastępcą dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie. Po zakończeniu wojny przebywał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Pełnił między innymi obowiązki Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i Ministra Obrony Narodowej. Zmarł 22 maja 1964 roku w Casablance.

Autor: AAN

Galeria zdjęć

Zdjęcie gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, b.d., Akta Józefy Marciniak, sygn. 15
Biogram gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, Kronika, Nr 14 (72), Londyn 4.04.1964 r., Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. 86
Telegram do gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, 12.02.1938 r., Zbiór zespołów szczątkowych, sygn. 137, Akta Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza
Telegram do gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, 12.02.1938 r., Zbiór zespołów szczątkowych, sygn. 137, Akta Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza
Pismo Placówki Powstańców i Wojaków z Wysokiej do gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, 10.01.1939 r., Zbiór zespołów szczątkowych, sygn. 138, Akta Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza
Pismo Placówki Powstańców i Wojaków z Wysokiej do gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, 10.01.1939 r., Zbiór zespołów szczątkowych, sygn. 138, Akta Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza
Dzieci z przedszkola i świetlicy w Wielkiej Radowiskiej do gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, 29.01.1939 r., Zbiór zespołów szczątkowych, sygn. 138, Akta Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza
List prof. Mariana Morelowskiego do gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, s. 1, 28.06.1939 r., Zbiór zespołów szczątkowych, sygn. 139, Akta Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza
List prof. Mariana Morelowskiego do gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, s. 1, 28.06.1939 r., Zbiór zespołów szczątkowych, sygn. 139, Akta Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza
Dziennik Personalny Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, Londyn, Nr 1 z 11.11.1955 r,. z podpisem gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. 86
Dziennik Personalny Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, Nr 3, 01.01.1959 r,. z nadaniem Krzyża Komandorskiego II klasy Orderu Wojennego Virtuti Militari gen. Michałowi Tokarzewskiemu-Karaszewiczowi, Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. Gen. Sikorsk
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66
Relacja gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza o powstaniu armii podziemnej w Polsce, Radio Wolna Europa, 19 i 26.02.1963 r., Archiwum Zakładu Historii II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN, sygn. A345-66