Karl Daniszewski

(3.05.1884 - 8.01.1938)

Urodził się 3 maja 1884 roku w Kurlandii jako potomek rodziny ziemiańskiej o polskich korzeniach. Mając 16 lat wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (w latach 1906-1912 członek Komitetu Centralnego). W latach 1908-1910 studiował w Instytucie Handlowym w Moskwie, relegowany z uczelni. Podejmował się różnych prac, by w 1917 roku związać się z lewicowymi czasopismami łotewskimi i rosyjskimi. Należał do ścisłych władz łotewskiej partii bolszewickiej. W 1919 roku sprawował urząd wiceprzewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych Łotewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Od maja 1919 do września 1920 roku był przewodniczącym Wojskowego Trybunału Rewolucyjnego RFSRR – organu represji, stosującego głównie karę śmierci wobec żołnierzy i oficerów Armii Czerwonej. Od 23 marca 1919 do 29 marca 1920 zastępca członka Komitetu Centralnego Rosyjskiej Komunistycznej Partii. Od 17 sierpnia 1920 do połowy września pierwszy przewodniczący delegacji sowieckiej na rokowania z Polską w Mińsku. Zastąpiony jako szef delegacji przez Adolfa Joffego. W kolejnych latach nadzorował lokalny przemysł drzewny i eksport drzewa z ZSRR. W latach 1932-37 był wicekomisarzem Ludowego Komisariatu Przemysłu Drzewnego. Podczas wielkiej czystki aresztowany w 1937 roku. 8 stycznia 1938 skazany na karę śmierci i rozstrzelany w Kommunarce pod Moskwą. Napisał o nim Jan Dąbski: „Był to Łotysz z pochodzenia, o twarzy pełnej, przystojnej, starannie ogolonej. Robił wrażenie fanatyka rewolucyjnego, bezwzględnego i upartego, którego po to wysłali do Mińska, aby nam po wojskowemu podyktował haniebne warunki pokoju. P. Daniszewski odznaczał się zdolnością wygłaszania nieprawdopodobnie długich mów o charakterze agitacyjnym, które raczej zmierzały do tego, aby nas przerobić na bolszewików niż skłonić do szybkiego zawarcia pokoju”. (J. Dąbski, Pokój ryski. Wspomnienia, pertraktacje, tajne układy z Joffem, listy, Warszawa 1931, s. 34)

(na podstawie: https://pl.wikipedia.org/wiki/K%C4%81rlis_Dani%C5%A1evskis dostęp: 05.11.2020; Большая Советская Энциклопедия: http://bse.sci-lib.com/article019241.html, dostęp 24.11.2020)

(źródło ilustracji: Jan Dąbski, Pokój ryski, Warszawa 1931)