40. rocznica śmierci ks. kard. Stefana Wyszyńskiego.

Z okazji rocznicy śmierci prezentujemy wybrane materiały dotyczące postaci Księdza Prymasa z zasobu Archiwum Akt Nowych.


Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 roku w miejscowości Zuzela, na pograniczu Mazowsza i Podlasia,  w pobożnej i patriotycznej wielodzietnej rodzinie. Był uczniem gimnazjum im. Wojciecha Górskiego w Warszawie, absolwentem gimnazjum męskiego im. Piotra Skargi w Łomży i liceum Piusa X. we Włocławku.

Po ukończeniu Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku pełnił obowiązek wikariusza katedry włocławskiej, gdzie wcześniej otrzymał święcenia.

W okresie międzywojennym studiował na Wydziale Prawa Kanonicznego KUL, zajmując się duszpasterstwem akademickim. W tym czasie podróżował też po Europie poznając problemy i zagadnienia środowisk robotniczych, prowadził też Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy.

W okresie II wojny światowej został kapelanem Zakładu dla Niewidomych w Laskach pod Warszawą. Podczas Powstania Warszawskiego był kapelanem Armii Krajowej w Grupie Kampinos, zajmując się rannymi w szpitalu polowym i udzielając posługi kapłańskiej.

W roku 1945 został rektorem Seminarium Duchownego we Włocławku, rok później mianowany biskupem lubelskim.

12 Listopada 1948 z okazji uroczystości Pięciu Polskich Braci Męczenników, Ojciec Święty Pius XII na konsystorzu w Rzymie mianował go arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim, prymasem Polski.

W 1950 roku doprowadził do porozumienia Kościoła w Polsce z władzami, normując stosunki prawne. Za twardą postawę w dobie stalinizmu m.in. list Konferencji Episkopatu Polski „Non possumus…”, oraz mocny sprzeciw wobec zwalczania chrześcijaństwa przez komunistów był internowany przez trzy lata, w tym czasie poświęcił się pracy i pisaniu.

W 1956 na Jasnej Górze proklamował uroczyste Śluby Narodu Polskiego, a w 1966 przeprowadził uroczystości milenium chrztu Polski. W okresie sprawowania swego urzędu prowadził w kolejnych latach politykę walki o polski Kościół określając kwestie nienaruszalne w relacjach Kościoła i państwa, w innych miejscach godząc się na kompromisy. Starał się kreować Kościół na główną siłę wychowawczą i tożsamościową narodu polskiego w opozycji do ideologii komunistycznej. W 1977 i 1978 roku wnioskowano o przyznanie ks. kard. Stefanowi Wyszyńskiemu pokojowej Nagrody Nobla. Jego kazania i przemówienia spotykały się z potężnym odzewem społeczeństwa.

Przez cały okres posługi inwigilowany przez służby bezpieczeństwa PRL.

Zmarł 28 maja 1981 roku w Warszawie.

Autor: AAN