Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. Zamknij Zamknij

Informacje

Rodowód Rodziny Rodowiczów

Akcja na Kutscherę – 80. rocznica

Aleksandra Piłsudska – Pierwsza Dama Niepodległej Polski

150. rocznica urodzin Wincentego Witosa

LEKCJE ARCHIWALNE W ARCHIWUM AKT NOWYCH

100 lecie służby cywilnej

100 lecie służby cywilnej

Portal 1920.gov.pl

"Kalendarium 1920"

Ignacy Jan Paderewski

Archiwa Rodzinne Niepodległej

Depozyty

Wystawa z okazji 3 maja

30 kwietnia 2021

Wybrane materiały z naszego zasobu dotyczą obchodów święta Konstytucji 3 Maja organizowanych w XX wieku. Przedstawiają uroczystości z kraju i zza granicy. Dokumenty powstały w różnych momentach najnowszej historii Polski. Prezentują również ówczesną polityczną sytuację Polski.

230 lat temu, 3 maja 1791 roku Sejm Wielki uchwalił pierwszą w Europie i drugą na świecie Konstytucję. Jej zamiarem było zlikwidowanie  wad ustrojowych opartych na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej. Zmieniła ustrój Państwa w monarchię dziedziczną, wysoce ograniczyła demokrację szlachecką. Niestety, na skutek działań zaborców i konfederacji targowickiej te prawo nie przetrwało. Przez Sejm Grodzieński w 1793 r. zostało uznane za niebyłe, a upamiętnianie jej zakazane. Pomimo to, pamięć o Konstytucji, jako o próbie włączenia Rzeczypospolitej Obojga Narodów w nowoczesność nie zgasła i z roku na rok nabierała coraz większego znaczenia.

Autor: AAN

Galeria zdjęć

  • Powiększ obraz:

    1. Odezwa Tymczasowego Komitetu organizacyjnego Obchodu 3 Maja wzywająca Warszawiaków do wzięcia po raz pierwszy po 124 latach udziału w uroczystościach majowych, 1915 r.; AAN, Zbiór Druków Ulotnych, sygn. 170.

  • Powiększ obraz:

    2. Strona tytułowa albumu fotograficznego wydanego z okazji 125 rocznicy Konstytucji 3 Maja zatytułowanego „3 Maj w Warszawie”, 1916 r.; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    3. Fotografia przedstawiająca prezydium komitetu obchodowego. Zdjęcie wykonane przez Mariana Fuksa, 1916 r.; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    4. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie.; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    5. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie.; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    6. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie. Studenci Politechniki, profesorowie Szkoły Głównej i przedstawiciele Uniwersytetu Warszawskiego, 03.05.1916 r.; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    7. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie. W pochodzie wzięli udział duchowni – m.in. przedstawiciele Konsystorza Rzymsko-Katolickiego; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    8. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie. Uczestnicy Powstania 1863 r.; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    9. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie. Przedstawiciele Rady Głównej Opiekuńczej; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    10. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie. Pluton honorowy Milicji Miejskiej; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    11. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie. Słuchaczki i słuchacze Wyższych Kursów Naukowych; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    12. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie. Przedstawicielki Narodowego Związku Kobiet Polskich; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    13. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie. Przedstawiciele warszawskiego cechu szewców; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    14. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie. Kolarze – członkowie Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    15. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    16. Fotografia uczestników obchodów 125-tej rocznicy Konstytucji 3 Maja w Warszawie; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 2/1986.

  • Powiększ obraz:

    17. Zaproszenie dla mieszkańców Będzina do wzięcia udziału w uroczystości narodowej 3 maja wystosowane przez Komitet Obchodowy 3-go Maja w Będzinie, 01.05.1916 r.; AAN, Zbiór Druków Ulotnych, sygn. 170.

  • Powiększ obraz:

    18. Ulotka zachęcająca Polaków do wzięcia udziału w obchodach z okazji kolejnej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, 03.05.1917 r.; AAN, Zbiór Druków Ulotnych, sygn. 170.

  • Powiększ obraz:

    19. Odezwa ks. Antoniego Szlagowskiego pt. „Trzeci Maj 1920 r.”, 26.04.1920 r.; AAN, Zbiór Druków Ulotnych, sygn. 170.

  • Powiększ obraz:

    20. Telegram szyfrowy nadesłany do Ministerstwa Spraw Zagranicznych informujący o tym, że władze niemieckie zakazały w Sztumie uroczystości z okazji Konstytucji 3-go maja, 03.05.1931 r.; AAN, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, sygn. 4864.

  • Powiększ obraz:

    21. Fotokopia rozkazu Policji Niemieckiej w Sztumie zakazującej Związkowi Polaków w Sztumie zorganizowania obchodów z okazji rocznicy Konstytucji 3 maja, 01.05.1931 r.; AAN, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, sygn. 4864.

  • Powiększ obraz:

    22. Strona tytułowa „Programu Uroczystości Majowej w sto czterdziestą pierwszą rocznicę Konstytucji 3 Maja”, które odbyły się w Chicago w USA, 08.05.1932 r.; AAN, Ambasada RP w Waszyngtonie, sygn. 1398.

  • Powiększ obraz:

    23. Plakat Wydziału Oświaty Związku Narodowego Polskiego nawołujący do składania hojnych datków i ofiar na Dar Narodowy 3-go Maja, 1932 r.; AAN, Ambasada RP w Waszyngtonie, sygn. 1398.

  • Powiększ obraz:

    24. Pierwsza strona informacji prasowej nr 190 z dnia 4 maja 1940 roku dotycząca obchodów Święta Narodowego Polski 3 Maja we Francji, 1940 r,; AAN, Ministerstwo Informacji i Dokumentacji Rządu RP (emigracyjnego w Londynie) 1939-1946, sygn. 42.

  • Powiększ obraz:

    25. Wystąpienie Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja, 03.05.1940 r.; AAN, Ministerstwo Informacji i Dokumentacji Rządu RP (emigracyjnego w Londynie) 1939-1946, sygn. 42.

  • Powiększ obraz:

    26. Druk ulotny Jerzego Ciepielowskiego pt. „3 Maj”, w którym Orzeł Biały trzyma w szponach księgę z napisem 3 maj. Druk wydano nakładem Biblioteczki Żołnierskiej nr 11, 1941 r.; AAN, Archiwum rodziny Szpakowiczów, sygn. 81.

  • Powiększ obraz:

    27. Pierwsza strona tekstu audycji radiowej zapisanej w języku hiszpańskim nadanej w Rado El Mercurio poświęconej historii Polski i Konstytucji 3 Maja, 03.05.1943 r.; AAN, Poselstwo RP w Santiago, sygn. 16.

  • Powiększ obraz:

    28. Treść przemówienia, jakie wygłosił ppor. Stefan Rodkiewicz ps. „Lech” podczas podłączenia się do megafonów ulicznych w dniu 3 maja 1943 r. na placu Wilsona w Warszawie, 1943 r.; AAN, Zbiór prasy konspiracyjnej i powstańczej, sygn. 760/2.

  • Powiększ obraz:

    29. „Jednodniówka” wydana w Jerozolimie pt. „Święto Konstytucji 3 Maja” pod redakcją Xawerego Glinki i Romana Sładowskiego, 03.05.1945 r.; AAN, Zbiór Dokumentów Organizacji Polskich z Ziemi Świętej, sygn. 285.

  • Powiększ obraz:

    30. „Jednodniówka” wydana w Jerozolimie pt. „Święto Konstytucji 3 Maja” przez Romana Sładowskiego, 03.05.1946 r.; AAN, Zbiór Dokumentów Organizacji Polskich z Ziemi Świętej, sygn. 578.

  • Powiększ obraz:

    31. Biuletyn Podkomitetu Skarbu Narodowego w Chicago, z orędziem Prezydenta RP Augusta Zalewskiego na dzień Święta Narodowego 3 Maja oraz artykuł „W rocznicę Konstytucji 3 Maja”, 1955 r.; AAN, Akta Antoniego Pająka i jego rodziny, sygn. 213.

  • Powiększ obraz:

    32. „Program Akademii” zorganizowanej przez Zarząd Główny Polskiej Macierzy Szkolnej i Szkoły im. Tadeusza Kościuszki w Ealing z okazji Święta Narodowego 3 Maja i 20-lecia Szkoły, 1971 r.; AAN, Akta Antoniego Pająka i jego rodziny, sygn. 213.

  • Powiększ obraz:

    33. Podanie Jacka Juzwy z Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” przy Sądzie Najwyższym z prośbą o udostępnienie Komisji Zakładowej 100 egzemplarzy „Konstytucji 3-go Maja”, 22.04.1981 r.; AAN, Akta Jacka Marii Juzwy, sygn. 4.

  • Powiększ obraz:

    34. Publikacja „Pro memoria. W rocznicę ogłoszenia Konstytucji 3 Maja”, 03.05.1981 r.; AAN, Klub Inteligencji Katolickiej. Stowarzyszenie zarejestrowane w Warszawie. Powstanie i działalność Szczecińskiego Klubu Katolików, sygn. 625.

  • Powiększ obraz:

    35. Ulotka Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” przy Sądzie Najwyższym informująca o uroczystościach, w tym o akademii z okazji 3 maja mającej odbyć się 4 maja 1981 r. z udziałem Haliny Mikołajskiej; AAN, Akta Jacka Marii Juzwy, sygn. 2.

  • Powiększ obraz:

    36. Informacja nr 51 o inicjatywach wydawniczych nowych związków zawodowych, 1981 r.; AAN, Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, sygn. 3662.

  • Powiększ obraz:

    37. Afisz Obywatelskiego Komitetu Uczczenia 190 Rocznicy Konstytucji 3 Maja informujący o planowanych z tej okazji obchodach w Warszawie, 1981 r.; AAN, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” Region Mazowsze, sygn. 618.

  • Powiększ obraz:

    38. Apel Obywatelskiego Komitetu Uczczenia 190 Rocznicy Konstytucji 3 Maja, 03.05.1981 r.; AAN, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” Region Mazowsze, sygn. 780.

  • Powiększ obraz:

    39. Fotografia pomnika Konstytucji 3 Maja w Lublinie. Fotografia pochodzi z albumu Henryka Łusiewicza przewodniczącego Komitetu Wojewódzkiego Stronnictwa Demokratycznego w Lublinie, 1981 r.; AAN, Stronnictwo Demokratyczne, sygn. 8/2.

  • Powiększ obraz:

    40. Pierwsza strona teleksowej informacji wewnątrzpartyjnej nr 106 przesyłana do użytku wszystkich sekretarzy propagandy KW PZPR, 05.05.1982 r.; AAN, PZPR KC w Warszawie, sygn. XXXVI-45.

  • Powiększ obraz:

    41. Informacja Wiceprokuratora Prokuratury Generalnej PRL Macieja Sławińskiego o działaniach Prokuratury PRL podjętych w związku z zakłóceniami porządku publicznego w dniu 3 maja 1984 roku, 07.05.1984 r.; AAN, Prokuratura Generalna PRL, sygn. 16/90.

  • Powiększ obraz:

    41. Informacja Wiceprokuratora Prokuratury Generalnej PRL Macieja Sławińskiego o działaniach Prokuratury PRL podjętych w związku z zakłóceniami porządku publicznego w dniu 3 maja 1984 roku, 07.05.1984 r.; AAN, Prokuratura Generalna PRL, sygn. 16/90.

  • Powiększ obraz:

    42. Solidarnościowa ulotka propagandowa z napisem „Konstytucja 3.V.1791 Boże zbaw Polskę; AAN, Solidarność Walcząca.

  • Powiększ obraz:

    43. Strona tytułowa opracowania Edmonda Marka w języku francuskim poświęcone Konstytucji 3 Maja „La fete nationale du 3 Mai, 1986 r.; AAN, Akta Stanisława Łuckiego, sygn. 307.

  • Powiększ obraz:

    44. Znaczek okolicznościowy 3 maja 1791 z Białym Orłem w koronie; AAN, Solidarność Walcząca.

  • Powiększ obraz:

    45. Kopia wydawnictwa „Konstytucye Seymu Ordynaryinego Warszawskiego roku 1776; AAN, Akta Stanisława Łuckiego, sygn. 307.

  • Powiększ obraz:

    46. Plakat informacyjny „Msza Św. w intencji Ojczyzny Konstytucja 3 Maja” z Orłem Białym podtrzymującym w szponach biało-czerwoną flagę; AAN, Solidarność Walcząca.

  • Powiększ obraz:

    47. Strona tytułowa zaproszenia w języku francuskim na uroczystość z okazji 200 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, 03.05.1991 r.; AAN, Akta Stanisława Łuckiego, sygn. 306.