Zbiory Aliny i Eugeniusza Fedorowiczów trafiły do Archiwum Akt Nowych.

Archiwum Akt Nowych i Środowisko Żołnierzy OP 34. Pułku Piechoty AK ma zaszczyt zaprosić na uroczystość przekazania do zasobu AAN materiałów archiwalnych Aliny i Eugeniusza Fedorowiczów

6 grudnia 2011 r. (wtorek), godz. 11.00
Archiwum Akt Nowych (Sala im. J. Stojanowskiego)
Warszawa, ul. Hankiewicza 1

Alina Zofia Fedorowicz (1913-2002), ps. "Marta", ppor. Armii Krajowej. Córka Stanisława i Janiny Kłopotowskich. Absolwentka Gimnazjum SS Niepokalanek w Nowym Sączu. Studiowała filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Wojna zastała ją na Kresach. Po przedostaniu się do Warszawy w grudniu 1939 r. podjęła pracę w Biurze Informacyjnym Zarządu Głównego PCK, w sekcji Pomocy Jeńcom na Wschodzie. Została oddelegowana na Podlasie i Polesie. W Terespolu zarządzała placówką PCK, w której prowadziła akcję charytatywną i wywiadowczą dotyczącą losów polskich jeńców- żołnierzy wymienianych pomiędzy Rzeszą Niemiecką a ZSRR. W początkach 1940 r. przystąpiła do konspiracji ZWZ - AK. Używała pseudonimów: "Pokrzywa", "Katiusza", "Mandarynka" i "Marta". W 1941 r. wyjechała do Białej Podlaskiej z zadaniem zdobycia informacji o polskich oficerach zaginionych w ZSRR. Dla ułatwienia pracy została zatrudniona jako kelnerka w "Cafe 3" przy ulicy Dreszera. Była jedną z pierwszych osób w Kraju, która otrzymała informacje o likwidacji polskich jeńców na terenie ZSRR. Pracowała również jako łączniczka terenowa m.in. Oddziału Lotnego Stefana Wyrzykowskiego "Zenona". Pod koniec 1943 r. została formalnie przydzielona do Partyzanckiego Oddziału 34 Pułku Piechoty AK. Po przeszkoleniu pielęgniarsko-wojskowym, w marcu 1944 r. zorganizowała i została dowódcą drużyny sanitarnej w oddziale powstańczym "Zenona". Współpracowała z terenowymi placówkami WSK i WSS. Bezpośrednio przed "Burzą" została mianowana Komendantką służby sanitarnej Inspektoratu "Północ". Po powrocie do "Zenona", który w międzyczasie przekształcił się w 1 Batalion 34 pp w składzie 9 Dywizji AK, przeszła z nim cały szlak bojowy. Za swą postawę otrzymała awans do stopnia podporucznika. Pod koniec 1944 r. została aresztowana przez NKWD i przesłuchiwana w Siedlcach. Po zwolnieniu działała w konspiracji antysowieckiej na Podlasiu - ROAK. Współredagowała tajne czasopismo "Reduta". Od 1946 r. razem z mężem ppor. Eugeniuszem Fedorowiczem ps. "Stary" działali pod przybranym nazwiskiem Wirscy. Ujawnili się dopiero w kwietniu 1947 r. po przeniesieniu się do Polanicy Zdroju. Ukończyła uzupełniające studia w Instytucie Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Pracowała jako nauczycielka chorych dzieci w sanatorium w Polanicy. Po przeprowadzce do Krakowa pracowała w szkolnictwie specjalnym, m.in. w Akademii Medycznej i Instytucie Pediatrii. Aktywnie działała w środowisku kombatanckim, uczestniczyła w spotkaniach, zjazdach i akcjach upamiętniających wydarzenia historyczne na jej ukochanym Podlasiu. Odznaczona m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Wojska Polskiego i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Zmarła 8 grudnia 2002 r. w Krakowie.

Autor: AAN