Generał brygady August Emil Fieldorf (20.03.1895-24.02.1953), ps. „Lutyk”, Maj”,„Nil”, „Sylwester”, Waluś”, Weller”

Generał brygady August Emil Fieldorf (20.03.1895-24.02.1953), ps. „Lutyk”, Maj”,„Nil”, „Sylwester”, Waluś”, Weller”. Oficer służby stałej Wojska Polskiego. Organizator i dowódca Kedywu Armii Krajowej, zastępca Komendanta Głównego Armii Krajowej. Odznaczony Krzyżem Walecznych, Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta oraz pośmiertnie Orderem Orła Białego.

Urodził się 20 marca 1895 roku w Krakowie jako syn maszynisty kolejowego Andrzeja i Agnieszki z domu Szwanda. W 1912 roku wstąpił do Związku Strzeleckiego, gdzie ukończył szkołę podoficerską. W sierpniu 1914 r. wstąpił do Legionów. Po kryzysie przysięgowym pełnił funkcję dowódcy półkompanii karabinów maszynowych II Brygady Strzelców armii austriackiej. W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził kompanią ciężkich karabinów maszynowych 1 pp. Legionów. Brał udział m.in. w wyzwalaniu Dyneburga, Żytomierza, uczestniczył w wyprawie kijowskiej i bitwie białostockiej. Po wojnie pozostał w armii służąc dalej w 1 pp. Legionów w Wilnie. Tam w 1927 r. został drugim wiceprezesem zarządu związkowym Związku Piłki Nożnej w Wilnie. W marcu 1930 r. przeniesiony na stanowisko kwatermistrza. Po zwolnieniu ze stanowiska został mianowany zastępcą kierownika wychowania fizycznego przy Ambasadzie RP w Paryżu, gdzie kierował okręgiem Związku Strzeleckiego we Francji. W 1932 r. wrócił do 1 pp. Legionów jako zastępca dowódcy. W 1935 r. został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie został dowódcą batalionu KOP „Troki”, następnie zastępcą dowódcy KOP „Wilno”. W styczniu 1938 r. został mianowany dowódcą 51 pp. Strzelców Kresowych, na którego czele stał podczas kampanii wrześniowej. Po przegranej bitwie pod Iłżą w nocy z 8 na 9 września 1939 roku w przebraniu cywilnym przedostał się do Krakowa. W celu kontynuacji walki z Niemcami przedostał się do Francji. Tam ukończył kursy sztabowe, został awansowany na pułkownika. Pozostał do dyspozycji gen. Kazimierza Sosnkowskiego, Komendanta Głównego ZWZ.

17 lipca 1940 roku wyruszył z Londynu jako pierwszy emisariusz do Kraju. 6 września zjawił się w Warszawie. Początkowo w konspiracji działał jako inspektor Komendy Głównej ZWZ. Następnie objął funkcję komendanta Obszaru II Białystok AK. Po odwołaniu z tej funkcji w 1942 r. został komendantem Kedywu Komendy Głównej AK. Rozwinął pion walki bieżącej z okupantem polegającej na sabotażu, dywersji, szkoleniu, produkcji środków walki dywersyjnej i sabotażu. Jedną z najbardziej znanych decyzji, jaką wydał na tym stanowisku, był rozkaz likwidacji zbrodniarza generała SS Franza Kutschery nazywanego „katem Warszawy”.

Wiosną 1944 r., przed wybuchem Powstania Warszawskiego otrzymał zadanie zorganizowania zakonspirowanej organizacji „NIE” mającej na celu kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Rozkazem Naczelnego Wodza z 28 września 1944 roku został awansowany na stopień generała brygady. Po upadku Powstania Warszawskiego zarówno do rozwiązania AK 19 stycznia 1945 r. był zastępcą gen. Leopolda Okulickiego.

7 marca 1945 r. został aresztowany przez NKWD w Milanówku pod fałszywym nazwiskiem Walenty Gdanicki. Nie rozpoznany zostaje wywieziony na Ural. Po 3 latach powrócił do Polski. Nie przystąpił do konspiracji. Z powodu ogłoszonej amnestii w 1948 r. ujawnił się. W listopadzie 1949 r. został ponownie aresztowany. Osadzony w areszcie śledczym przy ul. Koszykowej w Warszawie. Torturowany. Odmówił współpracy z MBP. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy z 16 kwietnia 1952 r. – zatwierdzonym przez Sąd Najwyższy 20 października 1952 r.) skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 24 lutego 1953 r. Pośmiertnie zrehabilitowany 7 marca 1989 roku.