Uroczystość przekazania do zasobu Archiwum Akt Nowych archiwum kpt. Mariana Kamińskiego.

10 września 2021

Kpt. Marian Kamiński (1912-1994) – absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, przedwojenny oficer 21 Pułku Piechoty, podczas wojny obronnej 1939 roku uczestnik obrony Modlina i Warszawy. W konspiracji komendant 1 Rejonu Obwodu II Żoliborz ZWZ-AK. Podczas Powstania Warszawskiego legendarny dowódca Zgrupowania „Żaglowiec”. Kawaler Virtuti Militari i Krzyża Walecznych. Po wojnie aktywny działacz polonijny w USA.

Sprowadzone z USA dzięki współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych archiwum kpt. Mariana Kamińskiego stanowi wyjątkowy zbiór będący archiwalnym zapisem całości dorobku jego życia. Powrót tego bezcennego archiwum jest momentem wyjątkowym dla polskiej historiografii i archiwistyki. Podzielone na chronologiczne etapy prezentuje bowiem zarówno okres służby w Wojsku Polskim II RP, jak również pracy konspiracyjnej i walk podczas Powstania Warszawskiego, zawierając liczne zdjęcia, dokumenty i artefakty z tego czasu. W archiwum znajdują się m.in. oryginalne zdjęcia z życia garnizonowego 21 Pułku Piechoty i Szkoły Podchorążych w Różanie i Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie, oraz walk prowadzonych na Żoliborzu przez Zgrupowanie „Żaglowiec”. Ogromną część przekazanych materiałów stanowi dokumentacja powojennej działalności kombatanckiej i polonijnej. W archiwum odnajdujemy dokumenty Koła Armii Krajowej w Los Angeles oraz innych organizacji emigracyjnych i polonijnych działających na terenie Kalifornii. Wśród dokumentacji znajduje się przebogata korespondencja Mariana Kamińskiego z szeregiem postaci polskiego życia emigracyjnego i polonijnego oraz funkcyjnych i żołnierzy Armii Krajowej. Wśród nich możemy wymienić: Stefana Korbońskiego, Tadeusza Bieleckiego, Zbigniewa Bryma ps. Zdunin. W skład zbioru wchodzą również liczne albumy zdjęciowe, dokumentacja działalności na rzecz pamięci, prawdy historycznej i odzyskania przez Polskę pełnej niepodległości od komunizmu, będące wyjątkowym zapisem głębokiego przywiązania Polonii do spraw kraju i bieżącego ich monitorowania w okresie PRL-u, pomimo pozostawania poza Polską. Są to m.in. unikalne kolorowe zdjęcia doskonałej jakości wykonane podczas wizyt w Polsce w latach 80.. Zbiór ten znakomicie uzupełnia obraz służby przedwojennego Wojska Polskiego, działalności struktur ZWZ-AK i Powstania Warszawskiego, oraz działalności kombatanckiej Polonii w USA, ukazując je przez pryzmat wyjątkowego życiorysu kpt. Mariana Kamińskiego.

Autor: AAN