Jan Mulak (1914 - 2005) - Archiwum Akt Nowych w Warszawie

Jan Mulak (1914 - 2005)

17 kwietnia 2021

Jan Mulak – twórca Wunderteamu – ur. się 28.03.1914 r. w Warszawie , zm. 31.01.2005 r. w Warszawie. Żoliborzanin. Człowiek, który swoim życiorysem i zapałem do działania mógłby obdarzyć wielu innych. PPS

Za ciężką pracą, wyrzeczeniami, wreszcie sukcesami sportowców stoją trenerzy. Bardzo często pozostają oni anonimowi, ale o tym trenerze należy pamiętać, ponieważ bez niego, nie

Swoją przygodę ze sportem zaczynał jako biegacz na średnich dystansach. Jego największym sukcesem zawodniczym jako biegacza Robotniczego Klubu Sportowego „Skra” było wywalczenie trzeciego miejsca i brązowego medalu podczas mistrzostw Polski w 1936 roku na dystansie na 1500 m. Szybko zdał sobie sprawę, że jako zawodnik nie osiągnie większych sukcesów sportowych, zajął się zatem trenowaniem. Pełnił funkcję wiceprezesa Robotniczego Klubu Sportowego „Skra”, uczestniczył w pracach zarządu Warszawskiego Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki. Współzałożył na Żoliborzu inny klub o rodowodzie robotniczym - Robotniczy Klubu Sportowego „Siła”, gdzie kierował sekcją lekkoatletyczną.

Podczas okupacji kierował Wydziałem Wojskowym lewicowej grupy „Barykada Wolności”, po czym został szefem Wydziału Wojskowego RP PPS. Walczył w powstaniu warszawskim.

Po II wojnie światowej kontynuował działalność w PPS, lecz jeszcze przed zjazdem zjednoczeniowym PPS i PPR zrezygnował z polityki. Zajął się jak myślał wówczas „apolitycznym sportem”, otoczył się fachowcami m.in. Witoldem Gierutto (wicemistrzem Europy w dziesięcioboju z 1938 roku) , Wacławem Gąssowskim (utytułowanym biegaczem przedwojennym), Zygmuntem Szelestem (pracownikiem naukowym warszawskiego AWF i trenerem oszczepników) czy Antonim Marończyku (wielokrotnym mistrzem polski w skoku o tyczce, pracownikiem naukowym AWF Warszawa).

Razem kończyli kursy trenerskie, organizowali powszechne imprezy, wybierali najzdolniejszych, uczyli sportu, kształcili charaktery. Mulak zrewolucjonizował metody treningowe stawiając nacisk na szkolenie specjalistyczne w poszczególnych grupach zawodniczych. Był pionierem zasad, które dziś uważane są za podstawowe. Propagował umasowienie sportu wśród dzieci i młodzieży. Wprowadził zabawę biegową, spowodował, że lekkoatleci zaczęli przygotowywać się do zawodów w Spale, Wałczu, Zakopanem, gdzie w naturalnych warunkach doskonalili formę. Jednocześnie dbał o to, aby pozostali trenerzy w kraju doskonalili swoją wiedzę i sam nie krył przed innymi trenerami tego, czego się sam nauczył. To dzięki jego pracy w kilkanaście lat po zakończeniu wojny polska lekkoatletyka, za sprawą sukcesów Zdzisława Krzyszkowiaka, Jerzego Chromika, Janusza Sidły, Elżbiety Duńskiej-Krzesińskiej, Józefa Schmidta, Kazimierza Zimmnego i wielu innych, została uznana za światową potęgę. Po zwycięstwie nad zachodnioniemieckimi lekkoatletami w Stuttgarcie 117:103 w meczu RFN-Polska w 1957 r. zachodnioniemiecka prasa nazwała polską drużynę „Wunderteamem”.

Niestety w latach 60. XX ponownie władza w osobie I sekretarza KC PZPR Wiesława Gomułki uznała, że jako bezpartyjny nie może zajmować się polskim sportem. Nie pozwolono mu na wyjazd do Holandii. Ostatecznie wyjechał do Algierii, gdzie został doradcą ministra sportu młodzieży.

Był członkiem prezydium Polskiego Komitetu Olimpijskiego, doradcą przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu, honorowym członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Trenerów Lekkiej Atletyki, oraz stał na czele Polskiego Związku Lekkiej Atletyki.

Autor: AAN

Galeria zdjęć

Oświadczenie Jana Mulaka dotyczące roboczej narady Komitetu Centralnego Polskich Socjalistów, 1974 r.; AAN, Zbiór akt osobowych działaczy ruchu robotniczego, sygn.. 12196, k. 1.
Życiorys Jana Mulaka; AAN, Zbiór akt osobowy działaczy ruchu robotniczego, sygn. 12196, k.3-5.
Życiorys Jana Mulaka; AAN, Zbiór akt osobowy działaczy ruchu robotniczego, sygn. 12196, k.3-5.
Życiorys Jana Mulaka; AAN, Zbiór akt osobowy działaczy ruchu robotniczego, sygn. 12196, k.3-5.
Wspomnienia Jana Mulaka „Konspiracja na terenie Żoliborza w latach II wojny światowej”; AAN, Zbiór akt osobowy działaczy ruchu robotniczego, sygn. 12196, k. 2.
Wywiad z Janem Mulakiem pt. „Nie konsumować lecz tworzyć (w:) „Dookoła świata”, 07.10.1973 r.; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Wywiad z Janem Mulakiem pt. „Sport idzie w parze z rozwojem społecznym (w:) „Wiadomości Kulturalne”, 21.07.1996 r.; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Wywiad z Janem Mulakiem pt. „Ostatni z wielkich” (w:) „Gazeta Stołeczna”, 30.03.2002 r.; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Artykuł „Pomnik za życia” (w:) „Życie Warszawy”, 29.03.2004 r.; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Artykuł „Cudotwórca” (w:) „Przegląd Sportowy”, 11.02.2005 r.; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Artykuł „Cudotwórca” (w:) „Przegląd Sportowy”, 11.02.2005 r.; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Artykuł „Wspomnienie” (w:) „Przegląd Sportowy”, 01.02.2005 r.; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Artykuł „Kochał Polskę i socjalizm” (w:) „Trybuna”, 01.02.2005 r.; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Artykuł „Odszedł Jan Mulak. Wprowadził polskie biegi długie na światowe wyżyny” (w:) Dziennik Polski, 01.02.2005 r.; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Artykuł „Testament Mulaka. Czas nagli!”; AAN, Telewizja Polska S.A. Zbiór wycinków prasowych, sygn. 1/2234.
Kwestionariusz osobowy Jana Mulaka, 02.04.1965 r.; AAN, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa-Książka-Ruch. Zarząd Główny w Warszawie, sygn. 4979.
Kwestionariusz osobowy Jana Mulaka, 02.04.1965 r.; AAN, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa-Książka-Ruch. Zarząd Główny w Warszawie, sygn. 4979.
Aneks do kwestionariusza osobowego Jana Mulaka; AAN, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa-Książka-Ruch. Zarząd Główny w Warszawie, sygn. 4979.
Odręczny życiorys Jana Mulaka, 28.01.1964 r.; AAN, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa-Książka-Ruch. Zarząd Główny w Warszawie, sygn. 4979.
Odręczny życiorys Jana Mulaka, 28.01.1964 r.; AAN, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa-Książka-Ruch. Zarząd Główny w Warszawie, sygn. 4979.
Umowa o pracę z dziennikarzem Janem Mulakiem, 01.05.1967 r.; AAN, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa-Książka-Ruch. Zarząd Główny w Warszawie, sygn. 4979.
Umowa o pracę z dziennikarzem Janem Mulakiem, 01.05.1967 r.; AAN, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa-Książka-Ruch. Zarząd Główny w Warszawie, sygn. 4979.