20 rocznica śmierci gen. Marii Wittek -

20 rocznica śmierci gen. Marii Wittek

19 kwietnia 2017

Dziś mija 20 rocznica śmierci gen. Marii Wittek, pierwszej kobiety mianowanej na stopień generalski w Wojsku Polskim.

Maria Wittek była członkinią Polskiej Organizacji Wojskowej, w ramach której ukończyła kurs wywiadowczy i szkołę podoficerską. Brała udział w obronie Lwowa, za co otrzymała srebrny order Virtuti Militari. Po wojnie bolszewickiej zaangażowała się w organizacje szkoleń wojskowych dla kobiet. Była inicjatorką Referatu Przysposobienia Rezerw Kobiecych w Ministerstwie Spraw Wojskowych. W ramach tej pracy została skierowana na kurs w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, uzyskując tam stopień oficerski. Była również współzałożycielką Komitetu Społecznego Przysposobienia Kobiet do Obrony Kraju przekształconego później w Przysposobienie Wojskowe Kobiet. W latach 1928–1934 zajmowała stanowisko Komendantki Naczelnej PWK. Podczas kampanii wrześniowej pełniła funkcję Komendantki Głównej Kobiecych Batalionów Pomocniczej Służby Kobiet i walczyła w obronie Lwowa. Po powrocie do Warszawy włączyła się w prace konspiracji, organizując sieć łączności na terenie kraju (komórka o kryptonimie „Spółdzielnia”). Wiosną 1940 roku stanęła na czele Wojskowej Służby Kobiet. Dzięki jej staraniom prezydent RP, Władysław Raczkiewicz, przyznał kobietom prawo do pełnienia służby zasadniczej na równych prawach z mężczyznami, a Tadeusz „Bór” Komorowski nadał prawo do stopnia wojskowego. Po zakończeniu wojny podejmowała próby kontynuowania pracy w organizacjach wojskowych, jednak utrudniały jej to komunistyczne represje. Do czasu przejścia na emeryturę pracowała w kiosku „Ruchu” w Polskim Radiu. Ostatnie lata życia spędziła u Sióstr Urszulanek. Z jej inicjatywy w 1969 roku powstała Komisja Historii Kobiet, która dokumentuje działalność niepodległościową kobiet.

Autor: AAN

Galeria zdjęć

Maria Wittekówna. Zbiory KHK.
Maria Wittekówna, prawdopodobnie 1919 r. Zbiory KHK.
Komendantka Główna PWK Maria Wittekówna, 1937 r. Zbiory KHK.
Komendantka Główna PWK Maria Wittekówna, lata 20. Zbiory KHK.
Komendantka Główna PWK Maria Wittekówna, lata 30. Zbiory KHK.
Obóz PWK w Koszewnikach pod Grodnem, VII 1931 r. W środku Komendantka Naczelna PWK, Maria Wittekówna. Zbiory KHK.
Wyrabianie kondycji fizycznej, obóz letni żeńskiego przysposobienia wojskowego, bmd. Zbiory KHK.
Członkinie przysposobienia wojskowego przy rozstawianiu namiotów na szkoleniowym obozie letnim, bmd. Zbiory KHK.
Wizytacja prezydenta Ignacego Mościckiego w obozie PWK w Istebnej. Od lewej: Komendantka Naczelna PWK Maria Wittekówna, NN, prezydent Ignacy Mościcki i wojewoda Michał Grażyński, prawdopodobnie 1929 r. Zbiory Tadeusza Krawczaka.
Zawody strzeleckie, Ogród Saski 1934 r. Widoczne: Aleksandra Piłsudska, Maria Wittekówna, Maria Szczurowska, Wanda Dąbrowska, Helena Świstak (Ratyńska-Wiślińska), Maria Stępień, Krystyna Reut. Zbiory KHK.
Maria Wittekówna podczas uroczystości otrzymania nominacji generalskiej, Warszawa 3 V 1991 r. Zbiory Tadeusza Krawczaka.