Prawa wyborcze kobiet w Polsce
28 listopada 2016
28 listopada 1918 r. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał „Dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego”, ogłoszony następnie 6 grudnia 1918 r. w „Dzienniku Praw”.
W myśl artykułu 1. wyborcą do Sejmu, mógł być każdy obywatel państwa bez różnicy płci, który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat. Dekret ten umożliwił Polkom czynny i bierny udział w życiu politycznym kraju.
W wyniku pierwszych wyborów, do jednoizbowego Sejmu Ustawodawczego (1919-1922), na 442 posłów wybrano 8 posłanek: Gabrielę Balicką (Związek Sejmowy Ludowo-Narodowy), Jadwigę Dziubińską (Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”), Irenę Kosmowską (Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”), Marię Moczydłowską (Narodowe Zjednoczenie Ludowe), Zofię Moraczewską (Związek Polskich Posłów Socjalistów), Zofię Sokolnicką (Narodowa Demokracja), Franciszkę Wilczkowiakową (Narodowy Związek Robotniczy) oraz w ramach wyborów uzupełniających w 1920 r. Annę Anastazję Piasecką (Narodowe Stronnictwo Robotnicze, Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”).
Niniejsze dokumenty zostały zaprezentowane w gmachu Sejmu RP w listopadzie 2014 r. na wystawie „Posłanki i Senatorki II RP” przygotowanej przez pracowników Oddziału I AAN Patrycję Krasoń, Pawła Liberę, Annę Nowakowską-Wierzchoś oraz Błażeja Popławskiego z Biblioteki Sejmowej.
Opracowała: Anna Nowakowska-Wierzchoś, Oddział I AAN
Galeria zdjęć
-
Dekret Naczelnika Państwa z 28 listopada 1918 r. w sprawie ordynacji wyborczej, „Dziennik Praw Państwa Polskiego” nr 18, poz. 46.
-
Ulotka "Do kobiet wiejskich o chwili dzisiejszej" zawierająca informacje dotyczące wyborów do Sejmu, procedur i praw wyborczych przysługującym kobietom, 1919 r.; AAN, Akta Jędrzeja i Zofii Moraczewskich, sygn. 41 s.13-14.
-
Ulotka Komitetu Centralnego Równouprawnienia Politycznego Kobiet Polskich nawołująca do czynnego udziału w wyborach do Sejmu Ustawodawczego, 10.XI. 1918 r.; AAN, Zbiór Druków Ulotnych, sygn. 157, s.1.
-
Ulotka Republikańskiego Zjednoczonego Komitetu Wyborczego, z którego listy kandydowała do Sejmu Ustawodawczego Zofia Daszyńska-Golińska,1919 r.; AAN, Zbiór Druków Ulotnych, sygn. 334, s.7.
-
Plan Sali obrad Sejmu Ustawodawczego z podziałem miejsc według partii politycznych, 1919 r. ;AAN, Kancelaria Cywilna Naczelnika Państwa, sygn. 32, s.54.
-
Zofia Moraczewska, posłanka Związku Polskich Posłów Socjalistów, AAN, Zbiór fotografii b. Centralnego Archiwum KC PZPR XIX-XX w., sygn. D 7085.
